Geschiedenis kruisen en kapellen

Uit archieven van de Historische Werkgroep "De Borcht" Samengesteld door Ton Faessen.

Omschrijving kapellen en kruisen te Baarlo aangevuld met foto's

1. Annakapel
 

Hoogstraat

In de annalen van de Heerlijkheid Baarlo vinden wij als stichtings
datum van deze kapel het jaar 1674. In 1978 is deze kapel door de
Stichting "Veldkruisen en Kapellen" prachtig gerestaureerd. In
vroeger dagen werd op het feest van de H.Anna (26 juli) in de
kapel een Heilige Mis opgedragen en ook op de dag van het octaaf
(4 augustus). Bij processies fungeert deze kapel als rustaltaar van
waaruit de Zegen met het Allerheiligste gegeven wordt.

2. Wegkruis Roffart

Hier is een nieuw wegkruis geplaatst.
De lindenboom waar dit kruis voorheen stond, staat er nog. Dit was dit een hagelkruis geweest. Het kruis wordt dan onderhouden door de fam.H.Mertens-Kersten.

3. Wegkruis Op den Heuvel

 

Op den Heuvel

Dit kruis is afkomstig van de torenspits van de oude kerk, toen architekt Cuypers in 1868 een nieuwe parochiekerk liet liet bouwen. Rond 1900 werd dit kruis aan een corpus voorzien, dat ene Timmermans (Deepenbrooks Thies) van een bedevaart had meegebracht. Het kruis staat op het erf van de familie Coenen,
die het al jarenlang verzorgt. In de vorige eeuw lag op of in de onmiddellijke omgeving van dit veldkruis een kapelletje, dat in de oude archieven het St.Rochus- kapelletje wordt genoemd.

4. Devotiebeeld van de H.Maagd Maria

 

hoek Vergelt-Tasselaar

Hier was in het begin van de twintiger jaren een verzamelplaats van kiezel, grind en zand, dat in 't natte najaarsseizoen en winter diende als materiaal voor 't opvullen van de gaten in de wegen.
Hier werd na de oorlog door Inger Sef (J.Görtz) een devotiebeeld opgericht. Het is een open kapelletje,waarin een beeld van Onze Lieve Vrouw met Kind. Vanaf de sokkel verheffen zich drie ranke pijlers, die een spits toelopende baldakijn dragen met daarop een wereldbol met kruis. Het beeld met de hele entourage wordt nog steeds verzorgd door de buurt.

5. Grafkelder van de familie van Erp

 

Kloosterhof

Vóór de Franse tijd werden hooggeplaatste personen, zoals leden van adel en geestelijkheid, in de kerk begraven. Dat werd echter door Napoleon verboden. Daarna was het kerkhof de plaats waar iedereen zijn laatste rustplaats vond.
Op 18 november 1944 werd de kerk, die eens Baarlo's trots was, door de Duitsers opgeblazen. Door deze explosie werden ook veel oude graf-zerken en voormalige onderaardse begraafplaatsen vernield.

 

De grafkelder van de familie van Erp, die zich onder de kerk aan de kant van het klooster bevond, bleef gelukkig intact. Deze grafkelder bevat 8 nissen. In 7 nissen rusten de stoffelijke resten van de familie van Erp. Deze nissen zijn afgesloten door stenen met inscripties. De laatste die in het familiegraf werd bijgezet was Marie-Madeleine(1881-1974),die in Brussel woonde en ook daar nog sterk met Baarlo verbonden bleef. Zij heeft de gebrandschilderde ramen van de na-oorlogse kerk en de grond van het nieuwe kerkhof aan Baarlo geschonken. Tevens werden de Baarlose bejaarden in haar testament bedacht met een legaat van fl.200.000,--.
Boven de ingang van de grafkelder is het wapen " het Andreaskruis" van de familie
van Erp ingemetseld.

 

AANKOOP GRAFKELDER ONDER DE KERK DOOR familie van ERP in 1891

Door de familie van Erp werd in 1891 de grafkelder onder de kerk in Baarlo aangekocht voor fl. 1000,- tevens werd fl. 300,- geschonken voor de toren.
Deze grafkelder is nog steeds in gebruik.

RAL 16.0514 fam van Erp
© H. Brueren

6. Antoniuskapel

 

Molenberg

Over de stichtingsdatum van dit kapelletje is niet veel met zekerheid te zeggen.
Het nu wit gepleisterde zeshoekig kapelletje was oorspronkelijk in baksteen uitgevoerd. De buurt Molenberg heeft met veel zorg dit 'monument' bewaard en veel moeite gedaan om het in goede staat te houden. Dit kapelletje was voor de buurtbewoners vaak een toeverlaat, als ziekte onder mens en vee hen noopte hulp in te roepen van de H.Antonius. Iedere avond kwamen de buurtbewoners bijeen om in dit kapelletje te bidden als wekenlange droogte de groei van het gewas onmogelijk maakte. Op 29 juni,het feest van de H.Petrus,patroonheilige van de parochie kerk, als de processie door het dorp trok, zorgden de vrouwen en meisjes uit de buurt dat deze kapel als een waardig rustaltaar werd verzorgd en versierd. Voor de kapel ligt een steen waarover Pastoor Frantzen in 1875, bij zijn inventarisatie van de grafzerken in- en rondom paraochiekerk het volgende te horen krijgt: "De jonge Heer Baron d'Olne vertelde mij, dat er bij 'St.Tönniskapelke' een steen moet liggen, die er sinds mensenheugenis gekomen moet zijn". Er ligt inderdaad een steen,die voordat de bestrating vernieuwd werd, als trap fungeerde en nu gelijk ligt met de bestrating. Als men goed kijkt zijn er -vrijwazig- nog enkele wapenfiguren te onderscheiden.

7. Wegkruis

 

Koesdonkerveldweg

Op een tranchot-kaart van 1805 staat op de plek waar nu dit veld kruis staat een kapel aangegeven, die zou zijn toegewijd aan de H.Dominicus.Sinds mensenheugenis staat dit veldkruis al op deze plek. De huidige eigenaar van 't land, waarop dit veldkruis staat moest in de koopakte opnemen, dat dit kruis nooit verwijderd mocht worden.

8. Wegkruis

 

Soeterbeek

Dit kruis staat vlak achter de boerderij van de fam Thyssen -het geboortehuis van Mgr.Thyssen, dat nu bewoond wordt door de fam. Janssen. Dit kruis is meteen na de oorlog vervaardigd door Dhr. Janssen.
Daarmee loste deze een belofte in, die in bange oorlogsdagen door de familie Janssen-Thijsen en familie Smits was gedaan. In de nacht van 31 juli op 1 augustus 1942 overleefden deze families een verschrikkelijk bombardement, waarbij in de buurt en ook in hun huis 'n fiks aantal brand- en brisantbommen vielen. Het kruis werd opgericht in de onmiddellijke omgeving van de plek waar een schuilkelder gelegen heeft, waar men met 25 mensen onderdak vond als bommen en granaten Soeterbeek teisterden.

9. Wegkruis

 

Soeterbeek huisnr.15

(dhr.van Roy houdt 3 kruizen bij).

Ter hoogte van dit huis woonde voorheen Nicolaas Bouten, afkomstig uit Donk in Kessel.Voordat hij op Soeterbeek kwam wonen, was zijn zwager, een zekere Timmermans,tijdens werkzaamheden op het veld door een hoefslag van zijn paard getroffen en om het leven gekomen.Ter plaatse werd toen een gedachteniskruis geplaatst en tevens werd er een lindenboom bij geplaatst.Toen deze Bouten met zijn vrouw op Soeterbeek kwam wonen, werd dit kruis met boom meegenomen naar Baarlo en op zij van het woonhuis neergezet. De boerderij is inmiddels vervangen en het kruis is verdwenen .

10. Wegkruis

 

Soeterbeek 8 (Kuypers)

Regenkruis, ter bescherming tegen droogte

Bekend is dat enkele 10-tallen meters voor de brug over de Kwistbeek,waarover de weg uit de Bong naar Maasbree loopt,komende uit Soeterbeek aan de linkerzijde van de weg een oud veldkruis stond. Dit kruis was volledig vergaan en werd in 1965 opgeruimd. Het metalen corpus werd bewaard door de fam.Kypers.
Het kruis is in april 1988 bij het 25 jarig bestaan van de buurtverening Soeterbeek in ere hersteld en staat nu ter hoogte van woning Soeterbeek 7. Bij statuut is vastgelegd dat dit kruis ter plaatse moet blijven staan. Het is eigendom van de familie Kuypers en wordt onderhouden door genoemde buurtvereniging.

11. Wegkruis

de Meeren

Dit kruis is rond 1830 geplaatst door Bartholomeus Bruynen -vermoedelijk uit dankbaarheid bij gelegenheid van zijn 80^e verjaardag. Het kruis is nog steeds in bezit van deze familie.

12. Wegkruis

Corpus van wegkruis Bong 100

(Tekst: Stichting Historische Werkgroep de Borcht)

Op 22 april 2005 ontvingen van dhr. W. Janssen en mevr. M. Janssen
het corpus van het wegkruis dat jaren naast hun woning in de tuin, Bong 100, stond.

Dit kruis werd in 1987 bij Pinkpop in Baarlo vernield. Het corpus is daarna gerepareerd,
maar niet meer teruggeplaatst in hun tuin! Corpus is in bezit van genoemde Stichting.

Het is een Rijksmonument nr. 26524
De omschrijving van dit kruisbeeld wordt als volgt omschreven:
Wegkruis met houten corpus, trant van circa 1700.

Een bestemming voor dit kruis is nog niet gevonden,
maar het wordt niet meer als wegkruis buiten geplaatst!

13. Wegkruis

 

Schafelt 16

Het oude kruis werd in 1920 geplaatst door Theodoor Nijssen aan de zijgevel van Schafelt 13 waar twee veldwegen bij elkaar kwamen. In 1991 werd het oorspronkelijke ijzeren kruis vervangen door een houten. Het corpus bleef echetr hetzelfde. Toen de veldweg aan het verkeer werd onttrokken, werd het verplaatst naar de tuin van Schafelt.

14. Kapel Maria Hulp der Christenen

 

Schafelt/Braamhorst

Dit kapelletje is in 1952 gebouwd uit dankbaarheid toegewijd aan O.L.Vrouw, Hulp der Christenen, omdat de mensen van de Braamhorst tijdens de 2e wereldoorlog bespaard waren gebleven van oorlogsgeweld en oorlogsschade. Deze kapel die gesticht werd door de families Berden, Staaks, en Haenen van de Broames werd in mei 1952 door Pastoor Spee in aanwezigheid van alle omwonenden ingezegend.

15. Kapel Tangweg

 

Tangweg

16. Kapel Ondersteweg

 

Miersdriekske

17. Napoleonsbaan Zuid

 

Kapelletje van de H. Familie

Napoleonsbaan Zuid. (Bij Kasteel de Raay) Gebouwd door Baarlose vrijwilligers.
Ingezegend door Mrg. de Jong op 29 dec.2001.